Pepe's Smart Place

Aardappelen kunnen op geen enkele wijze in twijfel worden getrokken vanwege hun voedingswaarde. Vrijwel alle grondsoorten zijn geschikt zolang ze maar genoeg humus bevatten. Aardappels hebben veel behoefte aan kalium werk daarom wat extra hout-as onder. Tijdens de vorming van de knoppen en de bloei moet er goed gesproeid worden. Dit is het moment dat de knollen zich beginnen te vormen.

• Voorkiemen: vanaf jan
• Poten: maart - april
• Plantafstand: 30 x 60 cm
• Standplaats: zonnig
• Dagen tot oogst: ca. 90

De teelt;

Voor een vroege oogst kiem je de poters voor door ze op rekken te plaatsen met zoveel mogelijk ogen naar boven. Plaats ze in een vertrek met een temperatuur van 12 tot 15 graden. Zo vormen zich sterke kiemen Van ongeveer 2 cm. Een nog vroegere oogst wordt verkregen wanneer gewacht wordt tot er zich wortels hebben gevormd. Hiervoor vervang je de rekken ca 10 dagen voor het poten door bakken met compost of turf. De vroege aardappelen worden afhankelijk van het weer vanaf maart uitgeplant. De knollen die al kiemen gevormd hebben groeien bij lage temperatuur gewoon door terwijl de andere in rust blijven en slechts Langzaam zullen ontkiemen. Het loof dient wel tot half mei tegen vorst lager dan -3 graden beschermd te worden.

Poot de aardappelen in rijen 30 cm uit elkaar en houd tussen de rijen 60 cm aan. Een al te dichte beplanting zal eerder tot de gevreesde aardappelziekte Phytophtora leiden.

Verzorging;

Zodra de planten 10 cm hoog zijn mag voor de eerste keer aangeaard worden. Dit dient ervoor dat de aardappelen niet bloot komen te liggen, de schil is dan plaatselijk groen en bevat solanine, hierdoor kunnen bij consumptie spijsverteringsstoornissen ontstaan. Bij een plant hoogte van 20 cm aarden we voor de tweede keer aan. Vergeet niet goed te sproeien tijdens de bloei dat komt meteen de oogst ten goede. Verder moet er alleen regelmatig het onkruid verwijderd worden. Bij een goede verzorging kunnen de eerste aardappelen al in de tweede helft van juni geoogst worden. Licht de planten voorzichtig en neem alleen de grote knollen. Stop het plantje weer onder en de kleintjes groeien gewoon verder. Vanaf de tweede helft in juli of augustus worden de aardappelen gerooid. Dit is het moment dat het blad begint te vergelen en te verdorren. Gezonde niet beschadigde aardappelen bewaar je het best in een goed geventileerde en koele kelder.

Ziekten en plagen;

Een veelheid aan ziektes en plagen kunnen aardappelen treffen. Zeer belangrijk is het om als basis van de bestrijding een goede vruchtwisseling van minimaal 4 jaar toe te passen. Verder blijf je de meeste ziektes voor door alleen vroege aardappelen te poten. Mocht een ziekte zich onverhoopt voordoen dan kun je als uiterste redmiddel al het loof verwijderen.

Phytophtora; Kenmerkend voor deze ziekte is dat ze in vatbare rassen in korte tijd, één à twee weken, in staat is het loof volledig te vernietigen. Ook de knollen kunnen worden aangetast, waardoor deze verrotten. Op de blaadjes ontstaan waterige, niet scherp begrensde vlekken van 1 à 2 cm doorsnede. Op deze vlekken kan bij een hoge relatieve luchtvochtigheid binnen enkele uren een dunne laag wit schimmelpluis van sporendragers ontstaan, meestal aan de onderzijde van het blad. Binnen een dag wordt dit sporulerende gedeelte van de vlekken bruin. Op de grens tussen groen en bruin blad is vaak een lichtgroene zone zichtbaar. Droogt een aangetaste plek op dan is de ziekte lastig te onderscheiden van bijvoorbeeld Botrytis. Een eenvoudige test is: Stop enkele aangetaste blaadjes in een plastic zak, voeg er een paar druppels water bij en leg het afgesloten zakje bij kamertemperatuur (20-22°C) weg. De volgende dag kan Phytophthora worden herkend als zich aan de onderkant van de aangetaste blaadjes een wit schimmelpluis heeft gevormd.

Bij deze ziekte is voorkomen beter dan genezen. Phytophthora kan alleen optreden bij aanwezigheid van infectiebronnen. Hierbij kan worden gedacht aan afval, aangetaste knollen in het pootgoed, buurpercelen en oösporen in de grond. Goede preventieve maatregelen zijn; geen schillen op de composthoop, de al genoemde goede vruchtwisseling, en gebruik van gecertificeerd pootgoed. Een andere goede hygiënische maatregel is het verwijderen en verbranden van al het loof zodra de ziekte geconstateerd word. De knollen kunnen nog een week of 3 in de grond achterblijven. ze groeien dan wel niet meer, maar zijn goed bewaard. Preventief spuiten kan ook maar heeft zeker niet mijn voorkeur. Liever een kleinere oogst dan een bespoten oogst en dat zou voor elke hobby tuinier moeten gelden.

Colorado kever; Een prachtig beestje koperkleurig met zwarte strepen over de dekschilden. De larven hebben een roodbruine kleur. Beiden vallen goed op op het blad, net als de oranjerode eieren, echter die zitten aan de onderzijde. Bestrijding is eenvoudig mogelijk door zowel de kevers, de larven als de eieren van het blad te plukken. Bij een ernstige besmetting kun je gebruik maken van het ecologisch middel spruzit.

Het wortellesieaaltje, Pratylenchus penetrans, kan een behoorlijke schade aanbrengen, veelal herkenbaaar door achterblijven van de groei op een deel van het perceel Aangezien het aaltje vele waardplanten kent helpt een vruchtwisseling alleen niet voldoende. Daarom is het verstandig om na de oogst van de aardappelen geen andere teelt meer toe te passen maar direct afrikanen te zaaien. Dit heeft een goede bestrijdende werking. Bovendien kan het in het najaar alles al als groenbemesting ondergespit worden.

Ik had nog nooit van winterpostelein gehoord maar jij als groenteexpert wist dat zeker wel Peter.

Mijn tuin wordt te klein voor alles wat ik er in wil stoppen.

De biologische piepers gaan er zeker in!

Geertje at January 3, 2013 at 10:41 AM

Ik had nog nooit van winterpostelein gehoord maar jij als groenteexpert wist dat zeker wel Peter.

Ik dacht even dat het net zoiets was als winterspinazie. Dat is eigenlijk gewone spinazie die pas in de winter gezaaid worden om zo vroeg mogelijk in het voorjaar te kunnen oogsten. Na wat googlen blijkt winterpostelein een aparte soort te zijn. De Duitsers noemen het Kubaspinat naar de herkomst van het plantje tw Cuba.

Wel een interesant gewas het wordt pas in aug gezaaid en geoogst van het late najaar tot het eind van de winter, wanneer alle andere gewassen zo'n beetje stilliggen. Bedankt voor de tip Geertje

Vraagje, ik heb nu Niek's witte liggen, hoe lang moet er voor gekiemt worden? En moet dit in het donker? of mag er licht bij (ivm groene verkleuring)

ik heb nog nooit ardappels gepoot vanaf het begin af aan.

Ik heb wel 18 maart een aardappelcursus vanuit de vereniging, maar als ik vrij lang moet voor kiemen, zet ik ze liever een dagje eerder om voor te kiemen.

Frieslanders ga ik ook zaterdag halen in Biddinghuizen.

Ik zelf plant Red Scarlet. Een vroege aardappel die redelijk resistent is en goed bewaarbaar. Vorig jaar heb ik deze pas eind april begin mei direct uitgeplant. Half juli heb ik er toen al het loof afgesneden omdat de phytophthora optradt. De oogst was toch heel redelijk met mooie aardappelen.

Dit jaar ben ik ook van plan ze voor te gaan trekken. Volgens de instructie moeten ze dan vanaf eind feb tot begin maart (het kan dus nog net) in een licht vertrek op rekken opgelegd worden met zoveel mogelijk ogen naar boven, bij een temperatuur van 12 tot 15 graden. Er vormen zich dan sterke kiemen van zo'n 2 cm lang. Wil je een nog vroegere oogst dan kun je wachten tot er zich wortels gevormd hebben. Hiertoe vervang je de rekken ca 10 dagen voor het planten door compost of turf. Je kunt ook de knollen in turfpotten of daarvoor bestemde bakken plaatsen. De wortels vormen dan ware bollen en verplant kunnen ze rustig verder groeien.

Het uitplanten van vroege aardappels gebeurt afhankelijk van het weer vanaf half april. Zijn de aardappels al ontkiemd dan groeien ze vanaf 5 graden gewoon verder. Nog niet gekiemde aardappelen blijven bij lage temperaturen nog in rust. Bij matige nachtvorst dien je de planten te beschermen met bijvoorbeeld vliesdoek. Zijn de plantjes net opgekomen dan kun je er ook een beetje aarde over gooien ter bescherming.

Bedankt voor je adviezen. Eindelijk een duidelijke uitleg. 

heb jij je aardappels gespoten vorig jaar? 

Ja ik heb ze 1x met tegenzin gespoten, Toen het een weeek later weer moest heb ik maar besloten om al het loof eraf te halen. Ik moet zeggen het laatste is me goed bevallen dus ik ben niet meer plan om nog ooit tegen phytophthora te spuiten. Spruzit een ecologisch middel tegen knagende en zuigende insekten gebruik ik wel als het nodig is. Het is een contact "gif" dus je hoeft ook niet bang te zijn dat bijvoorbeeld de honingbijen eronder leiden. Het "gif" (vergelijk het met brandnetelgier) werkt alleen als je het direct op het beestje spuit.  

Ik wil de aardappels ook zo min mogelijk spuiten. En niet vanwege dat ik ilogisch wil werken, meer uit luiheid, whahahaha. 

Ik ben al druk zat straks met elke dag langs de tuin om de coloradokever te bestrijden. Die hebben we volop op het complex..... vorig jaar ben ik een maand lang elke dag geweest om op zoek te gaan naar eitjes onder de bladeren. (toen had ik aardappels van mijn buurman gekregen, die hij over had). Ik heb eigenlijk geen flauw idee wat er zo schadelijk is aan de coloradokever.... buiten dan dat ze wat blad wegvreten... hihi.

Ik heb net de aardappels bij het raam gezet, gordijnen open en verwarming aan. Ze waren al iets uitgelopen,, maar ok al een beetje rimpelig geworden. is dat normaal?

Ik vermoed dat ik nog veel vragen ga stellen over de aardappels. Ben er erg door gefascineerd.

Ik denk dat het normaal is. De aardappel geeft immers energie af aan de loten. Die moet ergens vandaan komen. Ik las dat je de verwarming hebt aangezet. Zorg wel dat de temperatuur niet te hoog wordt. 12 tot 15 graden moet voldoende zijn.

Zo, de aardappels blivjen rimpelig, verwarming staat uit, raam open. De uitlopers zijn nu ijna 2 cm, nog even afharden en dan heb k weer mooie ruggen op de tuin. Ik en helemaal happy.

Ondertussen heb ik ook al weer afspraken gemaakt met iemand van de tuin, van hem krijg ik nicola en texla, hij van mij frieslanders en Niek's witte. kunnen we kijken he de aardappels het doen, hoe ze smaken en of ze ziektegevoelig zijn.

De lente is nu eht begonnen, het werken in de tuin ook!!! heerlijk, geniet er nu al van (al zit ik op de bank, hihi)

Waarom geen Opperdoesronde er bij geprobeerd?

Robg at April 7, 2013 at 5:10 AM

Waarom geen Opperdoesronde er bij geprobeerd?

Omdat die krengen niet te schillen zijn?Wat een dievenwerk is dat.

RobG, als jij aan potaardappelen opperdoeser kan komen, zou ik ze graag proberen.

Geertje at April 7, 2013 at 5:14 AM

Robg at April 7, 2013 at 5:10 AM

Waarom geen Opperdoesronde er bij geprobeerd?

Omdat die krengen niet te schillen zijn?Wat een dievenwerk is dat.

Die moet je ook niet schillen koken en dan op je bordje even het velletje eraf trekken, is ook eigenlijk met elke aardappel het beste, want de smaak kookt dan niet uit de aardappel.

Bakken doe ik met schil en al, maakt ze extra lekker.

plotiemoos at April 7, 2013 at 5:47 AM

RobG, als jij aan potaardappelen opperdoeser kan komen, zou ik ze graag proberen.

Geen idee maar moet toch aan te komen zijn.

Misschien kan je hier info krijgen.

[email protected]

Robg at April 7, 2013 at 7:21 AM

Geertje at April 7, 2013 at 5:14 AM

Robg at April 7, 2013 at 5:10 AM

Waarom geen Opperdoesronde er bij geprobeerd?

Omdat die krengen niet te schillen zijn?Wat een dievenwerk is dat.

Die moet je ook niet schillen koken en dan op je bordje even het velletje eraf trekken, is ook eigenlijk met elke aardappel het beste, want de smaak kookt dan niet uit de aardappel.

Bakken doe ik met schil en al, maakt ze extra lekker.

Ik kook ze ook wel met schil hoor en idd., het is een lekkere aardappel.

Net een uurtje buitengezeten, dat gaat de goeie kant op, heerlijk. Nu even de kat stofzuigen!

Phytophthora;

Phytophthora is een jaarlijks terugkerende ziekte die Ongeveer 70% van het aardappel arsenaal aantast. Om die reden zijn er diverse verordeningen van toepassing om deze ziekte te beheersen.

De levenscyclus;

De Phytophthora-epidemie begint ieder jaar weer vanuit een geïnfecteerde aardappelknol die uitgroeit en waarin de Phytophthora zich ontwikkelt en gaat sporuleren. Deze sporen veroorzaken bij andere planten weer nieuwe infecties

Zieke knollen kunnen gevonden worden op afvalhopen waarop uitgesorteerde aardappelen gestort zijn. Afvalhopen moeten daarom zodanig afgedekt worden dat er hierop geen groene (aardappel)plantendelen voorkomen. In Nederland is dit ieder jaar na 15 april verplicht. Uit verliesknollen bij de oogst kunnen in het volgende jaar weer aardappelplanten (aardappelopslag) groeien. Deze kunnen gemakkelijk onopgemerkt blijven, zeker als het volggewas al vroeg boven staat. Een zieke opslagplant kan een infectiebron zijn. Een derde mogelijke besmettingsbron is het pootgoed. Zichtbaar aangetaste poters kunnen uitgesorteerd worden. Maar bij zg. latent zieke knollen is de infectie niet zichtbaar. Daarom is een Phytophthora-vrije pootgoedteelt van groot belang.

Uit de geïnfecteerde knollen ontwikkelen zich planten die de ongeslachtelijke sporen (sporangia en zoösporen) opleveren. Uit deze sporen kunnen nieuwe infecties ontstaan als het gewas tenminste gedurende vier à acht uur nat blijft, de zogenaamde bladnat-periode, bij een relatieve luchtvochtigheid van meer dan 95%. Na infectie ontstaan bij een temperatuur van 12-24 graden Celsius binnen enkele dagen met het oog waarneembare symptomen op bladeren en stengels. Na binnendringing van de oömyceet in de plant duurt het 3 tot 5 dagen voordat er nieuwe sporen gevormd worden. Onderstaand de belangrijkste regelgeving op dit gebied.

Verordening PA aardappelteelt 2008;

1. Het is verboden aardappelen te telen met gebruikmaking van pootaardappelen, indien de ondernemer niet beschikt over één of meerdere certificaten dan wel een schriftelijke verklaring, afgegeven door een keuringsdienst, waaruit blijkt dat de desbetreffende voor de teelt gebruikte pootaardappelen door een keuringsdienst zijn goedgekeurd.
2. Alleen onder specifieke voorwaarden is het toegestaan eigen pootmateriaal te gebruiken op eigen perceel.

Verordening PA aardappelmoeheid 2008 

1. Het is verboden aardappelen te telen op een perceel, waarop zich binnen de twee aan dat tijdstip voorafgaande kalenderjaren zulke planten hebben bevonden.
2. In daartoe aangewezen gebieden is de teelt van aardappelplanten op een perceel, waarop zich in het voorafgaande kalenderjaar géén en in het tweede voorafgaande kalenderjaar aardappelplanten bevonden toegestaan, mits de aardappelplanten worden gerooid vóór 1 juli van het jaar waarin zij zijn geteeld en de ondernemer tijdig vóór deze datum het voornemen tot rooien schriftelijk kenbaar gemaakt heeft bij de commissie teeltaangelegenheden.

Verordening PA Bestrijding Phytophthora Infestans bij aardappelen 2008

1. Het is verboden na 15 april van enig jaar niet-uitgeplante aardappelen of afval van aardappelen aanwezig te hebben waarop stengels met blad voor komen, zonder op deze aardappelen een zodanige afdekking aan te brengen dat stengels met blad niet boven deze afdekking kunnen voor komen.
2. Het is verboden om zich van niet-uitgeplante aardappelen of afval van aardappelen te ontdoen, tenzij hij zodanige maatregelen heeft getroffen dat zich aan deze niet-uitgeplante aardappelen of afval van aardappelen geen stengels met blad kunnen ontwikkelen.
3. Het is de ondernemer verboden om in een perceel waarop een gewas geteeld wordt, een aantasting van Phytophthora infestans te hebben, die als volgt omschreven is:

• een groep min of meer aaneengesloten, zichtbaar door Phytophthora infestans aangetaste aardappelplanten waarvan, binnen een oppervlakte van 20 m², minimaal 1000 (enkelvoudige) blaadjes zijn aangetast door vitale Phytophthora infestans
• verspreid aangetaste aardappelplanten waarvan, binnen een oppervlakte van 100 m², minimaal 2000 (enkelvoudige) blaadjes zijn aangetast door vitale Phytophthora infestans.

• in dat perceel of een deel daarvan zich gemiddeld meer dan 2 planten per m² bevinden (per hectare is dat 20.000 planten)
• de opslag voorkomt op minimaal 0,3 hectare.

Met aardappelopslag worden de planten bedoeld die uit de achtergebleven aardappelen van de oogst van het voorafgaande jaar zijn opgekomen.

Het is verplicht ter bestrijding van de in artikel 4 bedoelde aantasting van

• Phytophthora infestans zodanige maatregelen te nemen dat de aantasting niet boven de in artikel 4 gestelde norm uitkomt.
• De ondernemer is verplicht ter bestrijding van de in artikel 5 bedoelde aardappelopslag zodanige maatregelen te nemen dat de aardappelopslag niet boven de in artikel 5 gestelde norm uitkomt.

Biologische aardappelteelt;

Vaak wordt er nog over een spuitverplichting gesproken in relatie tot de aardappelteelt, Hiervan is absoluut geen sprake (meer). Geen enkele wet dwingt de teler zijn gewas te bespuiten. Met de opkomst van de biologische teelt kan hiervan ook geen sprake zijn. Daartegenover betekent biologisch ook niet de boel maar de boel laten. De verordening is op dat punt duidelijk. Er dient (wettelijk) voorkomen te worden dat de besmetting bepaalde waardes overschrijdt. Of dit nu geschiedt door het mechanisch verwijderen van de aantasting dan wel door al dan niet preventief spuiten is de keuze van de teler.

Uit de biologische aardappelteelt kunnen de volgende aanbevelingen opgetekend worden.

1. Gebruik Phytophthora-vrij pootgoed. Gebruik van eigen pootgoed is zeer risicovol en zou alleen maar mogen indien in het gewas, waarvan het pootgoed afkomstig is, geen Phytophthora -vrij is.
2. Vervroeg de teet zo veel mogelijk door vroege rassen te gebruiken, tijdig te poten en voor te kiemen.
3. Een goede plek in de minimaal 3 jaarlijkse vruchtwisseling en een goede bemesting zijn van groot belang. Met name in het begin van het seizoen moet er voldoende stikstof beschikbaar zijn. Vandaar dat in de wisselteelt de aardappelteelt bij voorkeur de peulvruchtenteelt (vlinderbloemigen) opvolgt. Zowel overbemesting als onderbemesting (schrale planten) kan een besmetting vervroegen.
4. Houdt het gewas luchtig, zodat ze sneller drogen. Zet de planten niet te dicht op elkaar en zet de rijen in de overheersende windrichting, zodat deze er tussendoor kan waaien.
5. Poot goede resistente gewassen geschikt voor de biologische teelt.
6. Een beginnende infectie kan in de hand worden gehouden door zieke blaadjes weg te plukken, of door plaatselijk te branden. Bij een uitgebreide besmetting kan al het loof weggenomen of afgebrand worden.